W pomiarach, które na drodze przeprowadzają policjanci często pojawiają się błędy. Ich źródłem jest przede wszystkim człowiek ich dokonujący. Często wynikają one nie z jego złej woli ale z braku wiedzy. Poniżej prezentuję obszary, które wydają się być niezbędne do sprawdzenia – zaraz po zatrzymaniu – aby określić czy nie doszło do błędu w pomiarach i czy pomiar dotyczy naszego pojazdu.
Zarządzenie Komendanta Głównego Policji nr 30 w sprawie pełnienia służby na drogach przez policjantów (zarządzenie nr 30 KGP) stanowi w § 19 ust. 1 i 2 iż przyrząd kontrolno-pomiarowy do pomiaru prędkości używa się zgodnie z instrukcją obsługi (8) i decyzją zatwierdzenia typu. Dowódca patrolu lub policjant pełniący służbę w patrolu jednoosobowym jest obowiązany mieć przy sobie i prowadzić na formularzu rejestr pracy przyrządu kontrolno-pomiarowego do pomiaru prędkości.
Po okazaniu prędkości którą zmierzył policjant (1):
należy ustalić czy przeszedł szkolenie z ruchu drogowego lub kurs specjalistyczny w zakresie przyrządów kontrolno-pomiarowych, czy dotyczyły przyrządu którym mierzy oraz kiedy się odbywały (2)
należy ustalić czy wykonał test stałej odległości dla urządzenia oraz gdzie tego dokonywał (3)
poprosić aby wykonał test prawidłowości działania przyrządów celowniczych w urządzeniu którego użył w pomiarach (3)
poprosić o wskazanie miejsca z którego dokonywał pomiaru (4)
poprosić o podanie odległości z jakiej mierzył pojazd (5)
poprosić o podaniu czasu od pomiaru pojazdu (6)
dla wideorejestratorów poprosić o możliwość obejrzenia zarejestrowanego pomiaru przy okazji sprawdzić stan i rozmiar opon w pojeździe policyjnym (7)
UWAGA!!!
Jeśli cokolwiek z powyższego budzi wątpliwości powinniśmy je wyjaśnić z funkcjonariuszem (odpowiednio utrwalając jego odpowiedź). Być może przyzna nam rację. Gdyby jednak był uparty należy przypilnować aby wszystkie budzące wątpliwości fakty odnotował w swoim notatniku który będzie użyty jako dowód w sądzie. Ponadto w konkluzjach raportu o którym pisałem wcześniej jest zalecenie aby Dyrektor Biura Ruchu Drogowego KGP opracował wzór notatki zawierającej istotne aspekty prowadzonej kontroli w sytuacji odmowy przyjęcia mandatu karnego przez kierującego pojazdem.
(1) Zgodnie z § 11 ust. 1. pkt. 5 zarządzenia nr 30 KGP Policjant pełniący służbę na drodze jest obowiązany okazywać na żądanie osoby kontrolowanej utrwalony obraz naruszenia lub wynik dokonanego pomiaru chyba, że z przyczyn technicznych jest to niemożliwe;
(2) Zgodnie z § 2 ust. 4. pkt. 5 i ust. 6 zarządzenia nr 30 KGP Czynność wymagającą wiedzy specjalistycznej i umiejętności w zakresie stosowania przyrządów kontrolno-pomiarowych do pomiaru prędkości wykonuje policjant posiadający przeszkolenie w zakresie ruchu drogowego. Dopuszcza się możliwość stosowania przyrządów kontrolno-pomiarowych do pomiaru prędkości przez policjanta, który ukończył kurs specjalistyczny w tym zakresie.
(3) Zgodnie z § 25 zarządzenia nr 30 KGP Policjant, przed rozpoczęciem pracy z wykorzystaniem ręcznego miernika prędkości, przeprowadza jego testy zalecane w instrukcji obsługi, w szczególności test stałej odległości oraz test prawidłowości działania przyrządów celowniczych, o ile przyrząd posiada takie funkcjonalności. Wykonanie testów, policjant odnotowuje w notatniku służbowym, wpisując w szczególności model miernika oraz jego numer fabryczny. Test stałej odległości powinien być wykonany na specjalnie do tego celu przygotowanym stanowisku. Test prawidłowości działania przyrządów celowniczych jest określony w instrukcji obsługi i jest łatwy do przeprowadzenia na miejscu pomiaru. Odmowa jego wykonania może świadczyć o nieumiejętności operatora i być podstawą do podważania prawidłowości pomiaru.
(4) Zgodnie z § 4 ust. 3 i § 26. ust. 1 zarządzenia nr 30 KGP wyznaczając zadania w zakresie wykorzystania ręcznego miernika prędkości, należy wskazać czas i miejsce wykonywania tych czynności. Policjant szczegółowo odnotowuje w notatniku służbowym informację na temat miejsca, z którego prowadzony jest pomiar ręcznym miernikiem prędkości.
(5) Zgodnie z § 26 ust. 2 pkt. 1 zarządzenia nr 30 KGP W przypadku odmowy przyjęcia mandatu karnego przez sprawcę wykroczenia ujawnionego w wyniku pomiaru wykonanego ręcznym miernikiem prędkości, policjant odnotowuje w notatniku służbowym wskazaną odległość, z jakiej dokonano pomiaru albo zastosowany poziom czułości miernika, o ile posiada on takie funkcjonalności lub, w miarę możliwości, określa miejsce, w którym znajdował się kontrolowany pojazd podczas pomiaru. Dla obecnie stosowanych przez policję ręcznych mierników prędkości maksymalna odległość z jakiej pomiar jest wiarygodny to 200m ograniczenie wynika z konstrukcji i optyki przyrządu.
(6) Zgodnie z § 26 ust. 2 pkt. 2 zarządzenia nr 30 KGP W przypadku odmowy przyjęcia mandatu karnego przez sprawcę wykroczenia ujawnionego w wyniku pomiaru wykonanego ręcznym miernikiem prędkości, policjant odnotowuje w notatniku służbowym czas, jaki upłynął od pomiaru do okazania jego wyniku kierującemu pojazdem, o ile miernik posiada taką funkcjonalność. Brak ujawnienia czasu od pomiaru lub czas bardzo długi może świadczyć o pomiarze nie naszego pojazdu.
(7) Patrz przypis (1). Rozmiar opon inny niż w świadectwie legalizacji jest podstawą do podważenia pomiaru.
(8) Zgodnie z § 24 ust. 1 rozporządzenia z 17.02.2014 zmienionego 10.01.2019 w sprawie wymagań (…) oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń (…) Do każdego przyrządu wprowadzanego do obrotu lub użytkowania powinna być dołączona instrukcja obsługi w wersji określonej w decyzji zatwierdzenia typu. Jak pokazuje praktyka w obiegu są różne instrukcje obsługi (marketingowe także) a tylko jedna w/w jest prawidłowa. W serwisie o którym była już mowa, jest planowana funkcjonalność przejrzenia instrukcji obsługi typów przyrządów tam występujących, która była zgłoszona we wniosku o wydanie decyzji zatwierdzenia typu.